Gród w Grzybowie: sezon wykopaliskowy zbliża się do końca

Jak informuje Jacek Wrzesiński, z Rezerwatu Archeologicznego, przed nimi praca nad kilkoma kluczowymi zagadnieniami – czym są najwcześniejsze nawarstwienia grodu? A tym samym jaką funkcję mógł pełnić gród w Grzybowie zarówno w momencie gdy Mieszko I dochodził do władzy jak i w czasach gdy umacniał swoją władzę i chwilę potem – gdy władzę objął jego syn – Bolesław.

- Prace wykopaliskowe ruszyły w lipcu. Badania prowadzone przez Rezerwat Archeologiczny Gród w Grzybowie Oddział MPP na Lednicy są częścią większego projektu badawczego obejmującego badania wielu dyscyplin a zmierzającego do pozyskania danych pozwalających na rekonstrukcję środowiska w jakim powstał gród, w jakim funkcjonowali jego mieszkańcy, jakie były początki osadnictwa i jaka była jego intensywność we wczesnym średniowieczu. Zagadnienia te są przyczynkiem podejmującym tematykę zagadkowej roli grodu w Grzybowie we wczesnopiastowskim władztwie Piastów - informuje Jacek Wrzesiński.

Program badawczy finansowany jest przez Narodowe Centrum Nauki, a kieruje nim dr Marcin Danielewski z Instytut Historii UAM w Poznaniu.

- Program jest interdyscyplinarny, polega na współpracy przedstawicieli wielu dyscyplin. Podsumowaniem będzie monografia grodu obejmująca również analizę wcześniejszych archeologicznych badań wykopaliskowych. Pierwszym inicjatorem badań był Olgierd Brzeski, który spełniając swe marzenia zainteresował poznańskich archeologów grodem i w 1989 roku doprowadził do rozpoczęcia prac wykopaliskowych na terenie grodu - wyjaśnia. Jak dodaje, początki grodu w Grzybowie datowane są aktualnie na lata 20/30 X wieku, a za kres jego funkcjonowania uważa się czas kryzysu lat 30. wieku XI. A więc funkcjonowanie grodu zamyka się w ciągu życia pięciu pokoleń. - Obecne prace nawiązują do wcześniejszych badań. Ale też wynikają z analizy dokumentacji tych badań a przede wszystkim są efektem pytań jakie postawiono podczas tegorocznych badań geomagnetycznych oraz wstępnych odwiertów przyrodniczych - dodaje Wrzesiński. Wyjaśnia, że założono trzy wykopy w obrębie grodu. Jeden w części południowo-wschodniej partii grodu. W miejscu gdzie w wyniku badań geomagnetycznych wskazano strefę silnych anomalii, a też wydawało się interesujące od strony przyrodniczej i geomorfologii. Ta partia grodu związana jest z młodszą fazą grodu, a więc z rozbudową datowaną na czas około 940 roku. Dwa pozostałe wykopy zostały założone we wnętrzu starszego grodu, którego czas powstania możemy określić na lata około 928 roku.

- W wykopach tych rzeczywiście mamy nawarstwienia związane z X i z XI wiekiem. Ale to określenie bardzo ogólne. Oczywiście dokładne określenie charakteru nawarstwień, funkcji odsłoniętych obiektów wymaga dokładnej analizy. A terenowe badania wykopaliskowe wciąż trwają. W tej chwili kilka odkryć zasługuje na szczególną uwagę. Z jednej strony są to paleniska i warstwa spalenizny wyraźnie i silnie czytelne w obu wykopach. Wstępna ich chronologia to okres wczesny – prawdopodobnie do połowy X wieku. Występowanie takich palenisk na takiej przestrzeni jest przynajmniej zastanawiające - tłumaczy. Jak słyszymy, z kolejnym okresem, z drugą fazą funkcjonowania grodu możemy łączyć kilka odkrytych artefaktów. - Z Jednej strony jest to fragment bruku kamiennego. Tuż obok uchwyciliśmy negatywy dwóch drewnianych słupów, niewątpliwie wspierających jakieś zadaszenie. Między brukiem a słupami wystąpił zwarty pas polepy – przepalonej gliny związanej z wywróconą ścianą jakiegoś obiektu – budynku? A nieco dalej pochówek zmarłego w wieku powyżej 50 lat. Zasadniczym pytaniem, wymagającym szczegółowej analizy, w tym momencie jest – czy wspomniane odkrycia możemy łączyć jeszcze z drugą połową wieku X czy może z początkami wieku XI. Kontekst tego znaleziska jest niezwykle interesujący. Dotąd, na terenie grodu, nie zarejestrowano żadnego pochówku. Czym jest ów fragment bruku kamiennego z zarejestrowanymi w pobliżu słupami i zwaliskiem polepy? Na jednoznaczną interpretację musimy jeszcze poczekać. Jak wspomniałem prace nadal jeszcze trwają. W tym tygodniu w bezpośrednim sąsiedztwie wspomnianych wykopów wykonano nieinwazyjne badania geomagnetyczne. Na ich wyniki musimy poczekać kilka dni. Jednak koledzy dokonujący prac mieli doskonałą sytuację. Mogli swoje odczyty korelować z głębokością odsłoniętych w wykopach. Będziemy z niecierpliwością i emocjami wyczekiwali informacji czy odnotowane geofizyczne anomalia można łączyć z zagadkową budowlą, a tak możemy widzieć kontekst – bruk, pas polepy i słupy - wylicza.